Werkdruk in het onderwijs: 5 effectieve strategieën om die werkdruk voor jou als leerkracht te verminderen

Werkdruk in het onderwijs: je begint de dag vol energie, maar tegen de middag voelt het alsof je een 1500 meter sprint hebt gelopen zonder te trainen. Terwijl je nog moet vergaderen, (toetsen) nakijken, doelen analyseren en ouders mailen. En oh ja, ergens tussendoor nog ademhalen. 

Werkdruk in het onderwijs is als een overvolle schooltas: hoe meer je erin propt, hoe zwaarder hij wordt. Tijd om die tas eens goed uit te pakken! In deze blog ontdek je vijf effectieve strategieën om de werkdruk te verminderen, zodat jij met meer voldoening kunt lesgeven én je dag met meer rust afsluit.

Werkdruk is een gevoel, dat jíj ervaart... en je bent niet de enige. Maar hoe komt dat nou?

Veel leerkrachten ervaren een hoge werkdruk, niet alleen door volle agenda’s en eindeloze to-do-lijsten, maar vooral door de diepgewortelde overtuigingen die hen drijven. Ze voelen zich verantwoordelijk voor alles en iedereen, geloven dat een goede leerkracht altijd klaarstaat en cijferen zichzelf weg omdat ‘de kinderen hen nodig hebben’.
Ze zijn sociaal, zorgzaam en betrokken, waardoor ‘nee’ zeggen voelt als falen. De overtuiging dat hun inzet direct het verschil maakt voor de ander, maakt het lastig om grenzen te stellen—want wat als ze iemand teleurstellen? 

En zo stapelen de verwachtingen zich op, tot je niet meer weet waar je werk ophoudt en jijzelf begint. Die verwachtingen komen van binnenuit. De lat ligt hoog, want ‘als ik het niet doe, wie dan wel?’ en ‘een goede leerkracht hoort flexibel te zijn’. Perfectionisme en plichtsbesef duwen je steeds verder, terwijl jouw eigen behoeften ergens onderaan de lijst bungelen. En omdat je gewend bent om altijd te geven, voel je je schuldig als je een stap terug wil doen. 

Dit is hoe de cirkel in stand gehouden wordt: hoe meer je geeft, hoe meer er van je verwacht wordt—door anderen én door jezelf. 

Herkenbaar? Lees dan de 5 tips zodat je het vandaag al anders gaat doen 💜

1. Prioriteer en durf 'nee' te zeggen

Je to-do lijst is langer dan de wachtrij bij de schoolfotograaf, maar niet alles hoeft meteen. Gebruik bijvoorbeeld de Eisenhower-matrix om taken te categoriseren op urgentie en belang. En belangrijker nog: leer 'nee' zeggen. Niet elke extra klus hoeft op jouw bordje te belanden. Je hebt je eigen voorbereidingen te doen, dus bescherm je tijd en energie.

2. Wees waakzaam op jouw 'energie-lekken'

Hoe vaak komt er bij jou na schooltijd een collega binnen die je even iets wil vragen, een fijn of juist vervelend moment van de dag met je wil delen? Of een ouder die zich zorgen maakt om het gedrag of de resultaten van hun kind?
En dit gebeurt terwijl jij je voorbereidingen aan het doen was, waardoor je steeds uit je concentratie gehaald wordt. Wist je dat het 15 minuten duurt om na die onderbreking weer terug op het juiste concentratieniveau te komen? Je 'lekt' hiermee energie. 

3. Plan ontspanningsmomenten in je dag

Om die concentratie voor elke taak te kunnen behouden is het goed om bewuste korte pauzes in te lassen tussen je taken door. Sta op van je bureau, loop een rondje over het schoolplein of gooi je schouders los alsof je een warming-up doet voor een dansoptreden. Die ontspanningsmomenten tussendoor zorgen ervoor dat je niet aan het einde van de dag uitgevloerd op de bank ploft.

3. Vraag om steun en werk samen

Superhelden werken in teams: Batman heeft Robin, The Avengers hebben elkaar en jij hebt je collega’s. Bespreek waar je tegenaan loopt en zoek samen naar oplossingen. Misschien kunnen taken anders verdeeld worden of kun je samen lesmateriaal maken.
Ook je leidinggevende kan meedenken over haalbare verwachtingen. Werkdruk verminderen begint bij elkaar versterken, niet bij in je eentje worstelen.

4. Focus op je passie en successen

Soms voelt het in het onderwijs als een never-ending to-do list, maar vergeet niet waarom je ooit begonnen bent. De blije ogen van een leerling die iets snapt, een grapje dat de klas aan het lachen maakt – dat zijn de momenten die tellen. Sluit je lesdag met de kids af door 3 dingen te noemen die goed gingen, fijn of leuk waren. Doe dit voor jezelf ook voordat je het klaslokaal uit loopt aan het eind van je werkdag. Zo sluit je jouw werkdag met een fijn gevoel af.

Tot slot

Werkdruk in het onderwijs is pittig, maar met de juiste aanpak hoeft het niet als druk te voelen. Door bewuste keuzes te maken, slim samen te werken en goed voor jezelf te zorgen, kun je die balans verbeteren. Welke van deze strategieën ga jij als eerste toepassen? Deel het in de reacties en inspireer anderen!